Veel mensen doen alles wat van hen gevraagd wordt. Ze zoeken hulp, praten, reflecteren en werken hard aan zichzelf. En toch merken ze na verloop van tijd dat ze vast blijven zitten,
of zelfs verder van zichzelf af raken.
In mijn praktijk zie ik dit dagelijks. Mensen die al veel geprobeerd hebben, die begrijpen wat er speelt, maar merken dat echte verandering uitblijft. Niet omdat ze niet gemotiveerd zijn, maar omdat hun systeem iets anders nodig heeft dan nog meer praten of analyseren. Misschien herken je dit:
- Je begrijpt waar je klachten vandaan komen
- Je kunt het goed uitleggen
- Anderen zeggen: “Je bent er zo bewust mee bezig”
Maar van binnen voelt het nog steeds onrustig, gespannen, leeg of overweldigend.
Als dat zo is, dan is er niets mis met jou. En vaak ook niet met de therapie die je hebt gevolgd. Wat er speelt, is iets anders.
Wanneer praten en inzicht niet meer voldoende zijn
Veel vormen van therapie werken uitstekend op cognitief niveau. Ze helpen je begrijpen wat er gebeurt, patronen herkennen en woorden geven aan ervaringen. Dat is waardevol, en vaak noodzakelijk. Maar begrijpen is niet hetzelfde als verwerken. Inzicht is niet hetzelfde als loslaten. En praten betekent niet automatisch dat je zenuwstelsel ook tot rust komt.
Je hoofd kan iets allang hebben doorzien, terwijl je lichaam nog steeds in overlevingsstand staat. Dat is geen tegenwerking. Dat is hoe het menselijk systeem werkt.
Het moment waarop therapie begint vast te lopen
Ik zie in mijn praktijk regelmatig mensen die al veel hebben gedaan:
- meerdere trajecten gevolgd
- verschillende coaches of therapeuten gesproken
- veel innerlijk werk verricht
En toch zeggen ze:
“Ik weet het allemaal wel… maar het helpt niet meer.”
Vaak zitten zij in een fase waarin de oorspronkelijke aanpak simpelweg niet meer past bij waar ze nu staan. Niet omdat die aanpak verkeerd was, maar omdat hun systeem iets anders nodig heeft. Wat je dan ziet:
- emoties blijven hangen in plaats van doorstromen
- spanning zakt niet weg, zelfs niet na gesprekken
- paniek, onrust of verdriet komen onverwacht op
- het lichaam reageert sneller dan het hoofd kan bijhouden
Op dat punt vraagt verandering niet om méér uitleg, maar om een andere ingang.
De rol van het lichaam en het zenuwstelsel
Ervaringen worden niet alleen opgeslagen in gedachten, maar ook in het lichaam. In spierspanning, ademhaling, alertheid, vermijding of bevriezing. Wanneer iets te snel, te intens of te lang is geweest, kan het zenuwstelsel blijven functioneren alsof het gevaar nog aanwezig is, ook al weet je rationeel dat dat niet zo is. Daarom werkt “erover praten” soms niet meer: het systeem voelt zich nog niet veilig genoeg om los te laten.
Verandering gebeurt niet daar waar je het begrijpt, maar daar waar je systeem het durft toe te laten.
Wat dan wél helpt
Voor mensen in deze fase is het vaak helpend om te werken op meerdere lagen tegelijk:
- Veiligheid eerst, het zenuwstelsel tot rust laten komen
- Lichaamsgerichte verwerking, zodat spanning kan ontladen
- Gerichte interventies, in plaats van eindeloos herhalen
- Integratietijd, ruimte tussen sessies om te laten bezinken
In mijn praktijk werk ik daarom vaak met een verdiepend traject waarin EMDR, hypnose en NLP gecombineerd worden, afgestemd op de persoon en het moment.
Niet om harder te werken, maar juist om het systeem uit de overlevingsstand te halen, zodat verwerking vanzelf op gang kan komen.
Voor wie dit bedoeld is (en voor wie niet)
Deze manier van werken past goed bij mensen die:
- al meerdere vormen van hulp hebben gehad
- voelen dat het dieper mag, maar wel veilig
- bereid zijn eerlijk te kijken én te voelen
- niet op zoek zijn naar een snelle oplossing
Het is minder geschikt wanneer:
- er acute crisiszorg nodig is
- iemand vooral iets “weg” wil hebben
- verandering van buitenaf verwacht wordt
Dat onderscheid is belangrijk, en eerlijk.
Tot slot
Soms is vastlopen geen teken dat je faalt, maar dat je toe bent aan een andere benadering. Dit zie ik regelmatig bij mensen die “uitbehandeld” lijken binnen reguliere trajecten, maar bij wie het lichaam en zenuwstelsel nog niet zijn meegenomen in de verwerking.
Een manier van werken die niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook ruimte maakt voor hoe jouw systeem dat mag loslaten. Wil je onderzoeken of deze manier van begeleiden bij jou past?
Dan is een rustig, vrijblijvend kennismakingsgesprek vaak al een eerste stap. Niet om iets te forceren, maar om samen te kijken waar je nu staat en wat jou verder kan helpen.
